Sinds 1 maart stellen 1.700 Oekraïners zich via VDAB kandidaat voor de vele vacatures in Vlaanderen en Brussel. Werkgevers kunnen sinds maart vacatures met #werkplekvrij publiceren op vdab.be. Daarmee geven ze aan dat ze openstaan voor nieuwkomers. Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne hebben werkgevers 5.000 vacatures aangemeld via #werkplekvrij. Intussen heeft 17% van de Oekraïners een job gevonden. Dankzij job- en taalcoaching moeten hun eerste stappen op de Vlaamse arbeidsmarkt zo vlot mogelijk verlopen. Vlaams minister van Werk Jo Brouns wil alles maximaal in het werk stellen om zoveel mogelijk kandidaten toe te leiden naar knelpuntberoepen.

‘In eerste instantie willen we ervoor zorgen dat deze mensen goed en kwalitatief worden opgevangen. Dat is gebeurd. Diegenen die kunnen en willen werken, moeten we in de mate van het mogelijke snel kunnen toeleiden naar een job. De kennis van het Nederlands is beperkt, terwijl een derde goed tot zeer goed Engels spreekt. Het is daarom cruciaal om te investeren in taalopleidingen, en dat doen we ook’, aldus minister Brouns.

Mensen die uit Oekraïne zijn gevlucht krijgen het statuut van tijdelijke bescherming. Dankzij dit statuut mogen zij onmiddellijk aan de slag. De meeste Oekraïners, zo’n 900, schreven zich bij VDAB in in de maand april. In mei schreven zich intussen al meer dan 600 Oekraïners in. De meesten van hen zijn dus nog maar recent op zoek naar een job. Voor de begeleiding in hun zoektocht naar werk kunnen ze terecht bij VDAB. VDAB werkt nauw samen met de lokale besturen om hen te ondersteunen in de begeleiding van Oekraïners die aan de slag willen. 

Van de 1.699  kandidaten die zich hebben ingeschreven bij VDAB zijn er bijna 1.300 vrouwen. 58% van het totale aantal is hooggeschoold. 35% van de kandidaten toont interesse in de sector diensten aan personen en bedrijven, waaronder bijvoorbeeld schoonmaak en horeca vallen, beide knelpuntberoepen. Eén of vijf van de kandidaten is geïnteresseerd in de sector business support, retail en ICT. 15% toont interesse in jobs in industrie, en 10% in zorg en onderwijs.

Wim Adriaens, gedelegeerd bestuurder VDAB: ‘We zien dat de Oekraïense kandidaten heel uiteenlopende interesses en ervaringen hebben. VDAB zet zijn dienstverlening in om de hoogopgeleide Oekraïners te matchen aan de job die ze op het oog hebben. Dat doen we samen met partners die gespecialiseerd zijn in jobhunting voor hogeropgeleide anderstaligen, en ook via gespecialiseerde bemiddelaars waar hogeropgeleide anderstaligen met hun vragen terecht kunnen.’

Op vdab.be/anderstalig-hoogopgeleid kunnen hogeropgeleide anderstaligen zelf een afspraak maken voor een gesprek.

5000 vacatures met #werkplekvrij 

Bij VDAB zijn er 5.000 openstaande vacatures met #werkplekvrij. Meer dan 3.300 van deze vacatures zijn voor het beroep schoonmaker. Op de tweede plaats, met meer dan 300 vacatures, volgen beroepen in de fruitteelt en tuinbouw, wat allemaal knelpuntberoepen zijn. Daarnaast publiceren werkgevers ook vacatures met deze hashtag voor analist ontwikkelaar ICT, leidinggevende industriële productie of vrachtwagenbestuurder.

Met #werkplekvrij geeft een werkgever aan dat die ervoor openstaat om Oekraïners maar ook andere nieuwkomers aan te werven. Dat veronderstelt dat de vacatures voldoende laagdrempelig zijn voor anderstaligen, maar dat lijkt niet zo evident. Bij 23% van de vacatures wordt gevraagd naar een goede tot zeer goede kennis van het Nederlands. In 40% van de gevallen verwachten werkgevers slechts een beperkte kennis van het Nederlands. Aan de kant van de kandidaten geeft 11% aan over een beperkte tot goede kennis van het Nederlands te beschikken. 28% spreekt een beetje Engels, zo’n 30% spreekt goed tot zeer goed Engels.

Het is volgens minister Brouns en de VDAB belangrijk dat werkgevers die hun vacature publiceren met #werkplekvrij ook voldoende laagdrempelig maken voor nieuwkomers, zoals Oekraïners. Dat betekent dat je de vacature qua taalgebruik aanpast aan deze doelgroep. Hou rekening met de taalvereiste die je opneemt in de vacature. Geef de kans om Nederlands te leren op de werkvloer en leg de lat niet te hoog van bij de start. Veel nieuwkomers willen Nederlands leren, maar missen een omgeving om de taal te oefenen.

Werkgevers die ondersteuning willen, kunnen bij hun vacature die ze publiceren op vdab.be aanduiden dat ze ondersteuning willen van VDAB. Via die weg kunnen ze ook feedback vragen op de vacatures die ze publiceren. 

Job- en taalcoaching op de werkvloer

17% van de Oekraïners die zich hebben ingeschreven bij VDAB hebben intussen in Vlaanderen werkervaring opgedaan. Hoewel taal een belangrijke drempel is, lijken de kandidaten en werkgevers elkaar te vinden. Die matchings lukken onder meer door job- en taalcoaching door VDAB en zijn partners. 

VDAB zet gespecialiseerde dienstverlening in bij de matching, zoals werkplekleren en job- en taalcoaching. Werkgevers kunnen job- en taalcoaching gratis aanvragen. De coach richt zich op wat de medewerker moet kunnen om op de werkvloer te kunnen functioneren. Een aantal kandidaten starten met een IBO-T (een individuele beroepsopleiding met taalcoaching), of een BVS (een beroepsverkennende stage). Die formules geven de werkgever de kans om de kandidaat op te leiden op de werkvloer. 

Dmytro is één van de mensen die uit Oekraïne gevlucht is en in België terecht kwam. Intussen is hij aan de slag als installateur bij ShowTex. Marina Passemiers, HR manager bij ShowTex: ‘We leerden Dmytro kennen via VDAB. Na een beroepsverkennende stage van een week, waren we helemaal overtuigd. Hij kent de job van installatie technieker en weet wat het inhoudt. Hij is klantvriendelijk en past perfect binnen ons team.’ Op de vraag of de taal een drempel was, antwoordt Marina: ‘Dmytro spreekt voldoende Engels zodat de communicatie met de collega’s vrij vlot verloopt. Aangezien we bij ShowTex een grote diversiteit aan medewerkers hebben is de taalbarrière voor ons geen probleem. Op de werkvloer wordt zoveel mogelijk Nederlands gesproken dus op termijn verwachten we ook van hem dat hij Nederlands gaat leren.’