Europa moet veel meer in termen van strategische autonomie denken over zijn voedselbeleid. Dat was de boodschap van minister van Landbouw en Economie Jo Brouns bij zijn bezoek aan het Tiense bedrijf Citribel. Brouns stuurde, samen met Minister President Jambon, de Europese Commissie een brief om te wijzen op de Chinese dumpingpraktijken.

Citribel in Tienen is één van de twee enige producenten van citroenzuur in Europa. Al sinds de jaren ’50 maakt het bedrijf citroenzuur op basis van zijstromen van de suikerbieten. De belangrijkste toepassing is de bewaring van voedsel, maar het wordt ook gebruikt in bruistabletten en als natuurlijk alternatief voor fosfaten in wasmiddelen. “Citroenzuur is een belangrijke grondstof voor strategische sectoren als onze agrovoedingsketen en onze farma, die niet zomaar vervangen kan worden. Onze ervaring tijdens Covid en met de voedingsinflatie sinds de Oekraïnecrisis zou ons moeten leren hoe belangrijk strategische onafhankelijkheid voor kritische grondstoffen is”, zegt Brouns.

De Chinese overheid beschouwt de productie van citroenzuur als strategisch, waardoor de producenten massaal staatssteun krijgen. “Het land heeft 70 procent van de markt in handen en de eigenlijke productiecapaciteit is er groter dan de wereldwijde vraag. Daar komt nog bij dat ook de Amerikanen hun markt afschermen met hoge importtarieven, waardoor de Chinezen juist kijken naar de Europese markt om hun citroenzuur aan dumpingprijzen kwijt te raken”, klinkt het. Sinds 2018 verdubbelde het Chinese marktaandeel in Europa, ze hebben vandaag al twee derde van de markt in handen. Om die reden voerde Europa eind 2023 importheffingen van 30 procent in maar deze volstaan niet om tegemoet te komen aan de goedkope prijzen vanuit China.

De situatie noopte Brouns om een brief te richten aan de Europese Commissarissen Thierry Breton en Valdis Dombrovskis, respectievelijk bevoegd voor de Europese interne markt en handel. Brouns: “We moeten onze naïviteit ten aanzien van China laten varen. De Amerikanen hebben veel minder terughoudendheid om anti-dumpingtarieven op te leggen, terwijl de Europese regels geen tanden hebben. Daar komt nog bij dat de prijsinflatie van grondstoffen, lonen en energie in China veel lager is.”

Bij Citribel proberen ze zich te wapenen voor de toekomst door in te zetten op innovatieve bijproducten. Zijn er bijvoorbeeld toepassingen met meststoffen, gipsproducten en schimmeldraden waarvan veganistisch leer kan gemaakt worden. “Citribel heeft een onschatbaar innovatiepotentieel met een reeds opgeschaalde mycelium productie. Om deze transitie te realiseren hebben we echter financiële steun nodig door de ineenstorting van de citroenzuurprijzen door Chinese dumping”, klinkt het bij Citribel-CEO Joris Merckx.

“De uitdagingen zijn groot, vanuit Vlaanderen bekijken wat we kunnen doen om innovatieve processen te ondersteunen, maar in Europa kloppen we op de deur om de structurele handicaps aan te kaarten en strategische autonomie als kompas in de besluitvorming te krijgen”, zegt Brouns.

Burgemeester van Tienen en Vlaams vertegenwoordiger Katrien Partyka steunt alvast de inspanningen van de Vlaamse regering “In de Tiense regio bestaat een lange traditie landbouw en innovatieve voedingsindustrie. Als burgemeester ben ik blij dat de Vlaamse Regering aandringt bij de EU op een betere bescherming. Alle zeilen moeten bijgezet worden om deze strategische voedingsschakel te verankeren.”