Het Verenigd Koninkrijk is steeds een enorm belangrijke handelspartner geweest voor onze Vlaamse bedrijven. In de jaren voorafgaand aan de Brexit was het Verenigd Koninkrijk de vierde handelspartner van Vlaanderen. En zelfs ongeveer 60% van de exportactiviteiten van de Vlaamse transport- en logistieksector was gericht op het VK. Vlaams minister van Economie en Innovatie Jo Brouns en federaal minister van Financiën Vincent Van Peteghem slaan de handen in elkaar om met een innovatief platform de handel met het Verenigd Koninkrijk te stroomlijnen en danig te vergemakkelijken. De resultaten van de voorbereidende studie zijn beloftevol, daarom gaan de Port of Antwerp-Bruges en het VIL (het Vlaams Instituut voor de Logistiek) nu ook het datadelingsplatform en fysieke servicepunten bouwen.

Het Verenigd Koninkrijk is een belangrijke markt voor Vlaanderen. In de jaren voorafgaand aan de Brexit was zij de vierde handelspartner van Vlaanderen. Ongeveer 60% van de exportactiviteiten van de Vlaamse transport- en logistieksector was gericht op het Verenigd Koninkrijk. Sinds de Brexit is het Verenigd Koninkrijk een “derde land” en moeten bedrijven verschillende administratieve stappen doorlopen aan de grens.

Onze ondernemers hebben zich veerkrachtig getoond, en samen met betrokken overheidsdiensten, zoals de douane, hebben zij zich aangepast aan deze nieuwe realiteit. Na een aarzelende start, is de handel tussen Vlaanderen en het Verenigd Koninkrijk opnieuw hersteld. Het Verenigd Koninkrijk is vandaag onze grootste niet-EU handelspartner.

Maar Brexit heeft uiteraard een impact op Vlaamse bedrijven in hun handel met het VK, zowel op vlak van omzet, kostenstructuur en logistieke werking. Hoewel de impact anders is voor elk bedrijf, heeft onderzoek aangetoond dat ondernemingen geconfronteerd worden met:

• Een ingewikkeld, gefragmenteerd en ontransparant logistiek en administratief grensoverschrijdend proces met vele, vaak ongekende betrokken stakeholders.

• Een veelheid aan private en publieke ICT-systemen in beide landen die gebruik maken van gelijkaardige data sets maar interoperabiliteit missen.

Vlaanderen vormt vanwege haar nabijheid tot het VK en haar havens een belangrijke schakel tussen het VK en de andere markten van de Europese Unie, een positie die we de komende decennia willen blijven houden. Onze nabijheid is een troef, maar de korte afstand en bijgevolg het korte tijdsbestek van een tocht zorgt er ook voor dat het administratieve luik een aanzienlijk groter onderdeel van het totale proces in beslag neemt, en dat het dus cruciaal is dat dit luik zo efficiënt mogelijk loopt.

Verder hebben onze bedrijven, ook kleinere ondernemingen, decennialang vrije handel gekend tussen België en het Verenigd Koninkrijk. De handel met derde landen vergt echter een specifieke expertise en kennis, die niet altijd aanwezig is bij kleinere ondernemingen. Ondernemers geven aan dat de juiste administratie aanleveren en de grenscontroles grote belemmeringen kunnen vormen, waardoor sommige ondernemingen sneller afhaken van handel drijven met het VK.

Vandaag slaan Vlaams minister van Economie en Innovatie Jo Brouns en federaal minister van Financiën Vincent Van Peteghem de handen in elkaar voor een duurzame toekomst voor onze handel met het VK. Samen zetten ze hun schouders onder Gateway²Britain: een wereldwijd tot nog toe uniek digitaal systeem om de handel met het Verenigd Koninkrijk te versoepelen en te stroomlijnen.

Gateway²Britain

Minister Brouns liet via VLAIO nagaan hoe digitalisering de formaliteiten op een toekomstbestendige manier kunnen ondersteunen en opvangen. VIL en Deloitte hebben deze opdracht ondersteund en de gevolgen van Brexit grondig onderzocht. Samen met de douaneadministratie en ondernemingen zoals Sioen en Wienerberger, werd de volledige flow van handel van en naar het Verenigd Koninkrijk in kaart gebracht. Zo werd het Gateway²Britain-concept (G²B)  vormgegeven  en een aanpak van op elkaar aansluitende pijlers uitgewerkt.

het datadelingsplatform

Dit is een grensoverschrijdend platform waarop data en digitale documenten door alle partijen in de logistieke keten kunnen worden gedeeld en waardoor transparantie ontstaat in het administratieve proces rond grensformaliteiten en -controles. Dit platform vormt de essentiële bouwsteen van het totale concept.

Na de succesvolle resultaten van het voortraject gaat Port of Antwerp Bruges (POAB) dit datadelingsplatform beginnen bouwen.

de fysieke pijler

Het doel van het G²B fysieke servicepunt is om kmo’s te ontzorgen van enkele Brexit-gerelateerde taken en administratie. De focus ligt hierbij specifiek op kmo’s die, in tegenstelling tot grotere spelers op de markt, kleinere handelsvolumes met het VK en minder kennis van bestaande en veranderende wetten hebben en aan wie het ontbreekt aan financiële en technische middelen om deze zaken zelf te anticiperen.

Het G²B fysieke servicepunt fungeert als een toegangspunt voor kmo’s tot het datadelingsplatform en de transparante handelsroute. Grotere spelers hebben vaak reeds de benodigde kennis ingewonnen, in eigen huis ontwikkeld of laten zich bedienen door logistieke dienstverleners. Deze opties zijn echter vaak niet mogelijk voor de kleine volumes en de kleinere omzet van individuele kmo’s. Het fysieke servicepunt zal deze kmo-volumes consolideren tot een levensvatbare kritische massa voor een serviceprovider.

Het Vlaams Instituut voor de Logistiek gaat nu van start om, aan de hand van de succesvolle resultaten van het voortraject, deze fysieke servicepunten uit te bouwen.

Continue groei naar een transparante handelsroute

Dit platform, zowel digitaal als fysiek, zal samen een enorm potentieel naar toekomstig gebruik opleveren. Zo kan via de toevoeging van bijvoorbeeld track and trace-technologie en digitale zegels de volledige traceerbaarheid van fysieke goederenstromen opgevolgd worden. De servicepunten en het datadelingsplatform biedt de mogelijkheden om toe te groeien naar volkomen transparante handelsroutes en zo bekomen we het overzicht dat verdere stroomlijning kan bekomen. Deze pijler wordt op een later moment verder uitgebouwd, na de nodige voortgang in de uitbouw van het datadelingsplatform en de fysieke servicepunten.

Een eerste versie van het digitale platform Gateway²Britain wordt tegen het einde van dit jaar in gebruik te gaan.

Vlaams minister van Economie en Innovatie Jo Brouns: “De uitbouw van dit systeem is nog nooit eerder in de wereld gezien. Vlaanderen toont zichzelf nog maar eens als een absolute topregio op het vlak van innovatie en met Gateway²Britain overwinnen we niet enkel de gevolgen van Brexit, we stroomlijnen onze volledige internationale handel met het Verenigd Koninkrijk om efficiënter samen te werken met onze volledige logistieke sector. Dit zal ons wereldwijd verder op de kaart zetten als een voorbeeldland inzake logistiek. Dit project is een enorme samenwerking en ik ben trots dat mijn collega-minister Vincent Van Peteghem en ik samen met zoveel partners de neus in dezelfde richting kijken: naar een bloeiende toekomst.”

Vice-eersteminister en minister van Financiën Vincent Van Peteghem: “Nog meer dan een gatekeeper in de strijd tegen illegale handel en criminele netwerken, is onze Douane cruciaal om de handel met derde landen zoals het Verenigd Koninkrijk vlot en efficiënt te laten verlopen. De Douane speelde een voortrekkersrol in de voorbereiding van de Brexit om de continuïteit én competitiviteit van onze ondernemingen te blijven garanderen. Vandaag staat de Douane paraat om ook nu de rol van betrouwbare partner op te nemen en haar expertise, ervaring en streven naar voortdurende innovatie en digitalisering ter beschikking te stellen van de Vlaamse overheid en alle betrokken ondernemingen.”

Annick De Ridder, havenschepen van de Stad Antwerpen en voorzitter van de raad van bestuur van Port of Antwerp-Bruges: “Port of Antwerp-Bruges heeft een lange traditie in het faciliteren van de ketenwerking en zet daarbij vol in op digitalisering. De bouwstenen zijn er om van onze wereldhaven de ideale kandidaat te maken om de visie die achter Gateway2Britain zit te realiseren. En dat voor een zo breed mogelijk pallet aan stakeholders. Als belangrijke exporthaven naar de UK zien we hierin ook een belangrijke opportuniteit voor onze eigen competitiviteit, het Vlaamse logistieke weefsel en bij uitbreiding, een versterking van dé economische motor die we voor Vlaanderen zijn.”

Luc Lammertyn, CLO van Sioen en Daan De Vlieger, projectcoördinator bij Deloitte: “De Brexit is door heel wat van de grotere bedrijven in Vlaanderen ondertussen relatief goed geabsorbeerd.  Blijft echter de veel zwaardere administratieve lasten en de daarmee gepaarde kosten (personeel, administratie, systemen,…).  De oplossing van Gateway²Britain helpt de formaliteiten vlot en geïntegreerd (met alle stakeholders) uit te voeren.  Vergeet niet dat heel wat bedrijven met deelvrachten werken.  Daar is het nog belangrijker …  Ik verwacht dat ook voor grotere bedrijven, vaak met geïntegreerde flows via hun UK filialen, hier efficiëntie uit zullen kunnen halen.   Een samenwerking via de oplossing met de Britse stakeholders zou de Vlaamse exporteurs naar het VK een competitief voordeel bieden.”