Het Vlaams Parlement heeft vandaag op initiatief van Vlaams minister van Werk Jo Brouns een decreet goedgekeurd dat mensen met een leefloon verplicht om zich in te schrijven bij VDAB. Eens ingeschreven zullen deze mensen in nauwe samenwerking met het OCMW een gepast traject naar werk aangeboden krijgen en kunnen ze gebruik maken van de dienstverlening van VDAB en partners.

“Als we versneld en versterkt willen toewerken naar een werkzaamheidsgraad van 80% moeten we nieuwe groepen verleiden om de stap naar werk te zetten, mensen die een leefloon ontvangen zijn daar één van. We zien dat een inschrijving bij VDAB de kans op werk vergroot voor wie een leefloon ontvangt. De ondersteuning vanuit VDAB maakt dus een verschil. Samen met de OCMW’s zal VDAB nu veel meer mensen met een leefloon naar een opleiding of een job kunnen begeleiden”, aldus Vlaams minister van Werk Jo Brouns

In de afgelopen jaren nam het aantal inschrijvingen bij VDAB van mensen met een leefloon toe. In december 2019 waren 17.343 OCMW-cliënten ingeschreven bij VDAB, 5 jaar later gaat het om  30.294 mensen (maart 2024). Minister Brouns wil dat aantal inschrijvingen nu verder doen stijgen, want uit cijfers blijkt dat de kans dat mensen die een leefloon ontvangen na een jaar zijn doorgestroomd naar werk dubbel zo groot is bij een inschrijving bij VDAB. Van alle mensen met een leefloon is na een jaar slechts 22% aan het werk. Van degenen die zijn ingeschreven bij VDAB is dat bijna het dubbele (40%).

Nauwe samenwerking met OCMW

Met dit nieuwe decreet worden leefloongerechtigden verplicht zich in te schrijven bij VDAB. Het OCMW zit daarbij nog steeds aan het stuur bij het dossier van de leefloongerechtigde. De OCMW’s zullen, éénmaal de betrokkene bij VDAB is ingeschreven, ook zelf kunnen bepalen of ze de begeleiding naar werk en de bijbehorende opvolging van de betrokkene zelf opnemen, of ze daarvoor (gedeeltelijk) een beroep doen op VDAB. Door die verplichte inschrijving zal VDAB een volledig zicht krijgen op alle leefloongerechtigden die stappen naar werk kunnen zetten.

Mensen op beroepsactieve leeftijd (tussen 18 en 65 jaar) moeten zich uiterlijk vier maanden na de beslissing van het OCMW over de toekenning van een leefloon, of een equivalent van het leefloon, inschrijven bij VDAB. Tenzij het OCMW oordeelt dat er billijkheids- of gezondheidsredenen zijn waardoor mensen geen stappen naar werk zouden kunnen zetten. Mensen die al een leefloon ontvangen, hebben drie maanden de tijd om hun inschrijving in orde te brengen. Ze zullen hierover informatie ontvangen via hun OCMW. Wie nu al een leefloon ontvangt, heeft 4 maanden tijd om in orde te zijn.

“Wie niet meewerkt aan de begeleiding naar werk, riskeert een sanctie van het OCMW. Het is een verhaal van rechten en plichten”, zegt minister Brouns. Zowel via de OCMW’s als via VDAB kunnen mensen worden opgevolgd. Al kan VDAB deze mensen niet zelf sanctioneren. Wel kan de controledienst van VDAB dossiers overmaken aan de OCMW’s zodat zij er gevolg aan kunnen geven. In 2023 gebeurde dit met het dossier van 1575 leefloongerechtigden. Dat zijn er ruim 200 meer dan het jaar voordien.

“Ook mensen met een leefloon geven we graag perspectief op werk. Een inschrijving bij VDAB is daarvoor een belangrijke eerste stap. Heel wat mensen met een leefloon worstelen vaak met verschillende drempels. Denk aan een gebrek aan huisvesting of kinderopvang, problemen rond welzijn of armoede. Tegelijkertijd zijn dit mensen met heel wat talenten. Samen met de OCMW’s kunnen we die drempels wegwerken. Met de begeleiding en opleidingen van VDAB, kunnen deze talenten vervolgens groeien en hun plek vinden op de arbeidsmarkt.” – Wim Adriaens, CEO VDAB

“Een leefloongerechtigde die ingeschreven is bij VDAB zal recht hebben op alle dienstverlening van VDAB, ongeacht hij/zij begeleid wordt door VDAB of door het OCMW. Zo brengen we de leefloongerechtigden dichter bij instrumenten zoals opleidingen of stages, die een verschil kunnen maken in de tewerkstelling van deze doelgroep. In iedereen schuilt talent en ik wil iedereen dan ook de kansen geven om deze talenten te ontwikkelen.” – Jo Brouns, Vlaams minister van Werk.