De oorlog in Oekraïne stelt onze samenleving in al haar aspecten op de proef. Mensen op de vlucht uit Oekraïne krijgen meteen een volwaardig verblijfsstatuut en Vlaanderen wil hen alle kansen geven op financiële zelfredzaamheid. Minister van Werk Jo Brouns heeft dan ook beslist om aanvullende maatregelen te nemen inzake arbeidsmarktbeleid. Zo worden Oekraïners zo snel mogelijk toegeleid naar een gepaste opleiding of job. Daarnaast versterkt Vlaanderen de diensten economische migratie en Vlaamse sociale inspectie en maakt het werk van een intersectorale aanpak.

‘De krapte op de arbeidsmarkt is nijpend, en ik wil van het invullen van de vele openstaande vacatures een speerpunt maken in mijn beleid. In de eerste plaats is het cruciaal dat we mensen op de vlucht uit Oekraïne kunnen opvangen en de nodige psychologische ondersteuning kunnen bieden. Zij die snel willen werken, moeten we evenwel alle kansen kunnen geven,’ aldus minister Brouns.

Screening van competenties

Wanneer mensen op de vlucht uit Oekraïne hier aankomen, volgt een goed onthaal om na te gaan of stappen naar werk mogelijk zijn op basis van onder andere de huisvesting, de financiële situatie, het welzijn of de nood aan zorg of psychologische ondersteuning. Voor wie wil en kan werken, komt er begeleiding door de OCMW’s en VDAB. VDAB zal de inschatting maken wie onmiddellijk aan de slag kan, eventueel met een taalopleiding op de werkvloer, of een bijkomende beroepsopleiding. Het is de bedoeling om die vluchtelingen dan zo snel mogelijk aan een job te helpen. Om dit alles in goede banen te laten verlopen, worden 47 bemiddelaars aangeworven bij VDAB.

VDAB staat klaar om snel voor de matching met werkgevers en beroepssectoren te zorgen. Via #werkplekvrij kunnen werkgevers op de online onthaalpagina bij VDAB aangeven welke vacatures zij in hun onderneming hebben openstaan en ingevuld kunnen worden door vluchtelingen. Zo zoeken vandaag 590 Vlaamse bedrijven via #werkplekvrij meer dan 4.500 mensen.

Ondertussen zijn er 1.475 Oekraïense vluchtelingen ingeschreven bij VDAB, waarvan 1.137 vrouwen en 338 mannen. 58% is hooggeschoold en 30% heeft kennis van het Engels. Ondertussen heeft 14% effectief een job gevonden.

‘Onze Vlaamse kenniseconomie heeft nood aan geschoolde profielen. 58% van de Oekraïense vluchtelingen is hooggeschoold. Maar opvallend is dat slechts 30% het Engels machtig is. Daarom voorzie ik 2.000 opleidingstrajecten Nederlands. Een goede kennis van het Nederlands zorgt voor een goede startpositie op de arbeidsmarkt,’ zegt minister Brouns.

Bedrijven die hun vacatures niet ingevuld krijgen, krijgen geen kansen om te groeien of om te investeren. Denk maar aan ondernemingen werkzaam in de bouw, landbouw of ICT-sector. Bedrijven die eerder kortgeschoolden willen inzetten, kunnen via on-the-job-training snel mensen opleiden. Daarnaast is het ook zo dat er Oekraïners met een hogere scholingsgraad en/of relevante werkervaring zich zullen kunnen aanmelden voor bijvoorbeeld bepaalde IT- of ingenieursberoepen.

Extra inspecteurs en personeel

De Oekraïners krijgen het statuut van tijdelijk beschermde. Dat betekent dat ze geen arbeidskaart of single permit moeten aanvragen en geen 4 maanden moeten wachten om in Vlaanderen te mogen werken. Ze moeten wel een beroepskaart aanvragen als ze een zelfstandige activiteit willen starten. Daarom wordt de dienst economische migratie van het departement Werk en Sociale Economie versterkt met 2 extra personeelsleden. Zo kunnen de aanvragen voor beroepskaarten sneller gebeuren. Daarnaast wordt ook de Vlaamse Sociale Inspectie versterkt met 10 extra inspecteurs, goed voor 500 extra controles per jaar, om risico’s op sociale uitbuiting en illegale tewerkstelling tegen te gaan.

Sectoren zullen ook, via de sectorconvenanten, een tijdelijke coördinator kunnen aanstellen die ondersteuning biedt bij het snel detecteren van onder andere geschikte vacatures en werkplekleren. Daartoe wordt een oproep gelanceerd waarop sectoren met een sectorconvenant vrijblijvend kunnen intekenen.

Voor deze maatregelen trekt Vlaanderen meer dan 1 miljoen euro uit.

Minister Brouns besluit: ‘Voor mij is dit een verhaal van kansen geven en kans nemen, in de eerste plaats de kans op persoonlijke ontplooiing en financiële zelfstandigheid. Het is dan ook belangrijk dat Vlaanderen hiervoor de nodige investeringen in mensen en bedrijven doet.’