Duurzaam en voordelig verwarmen met riothermie krijgt een boost door sectorsamenwerking

Op 22 oktober - Wereld Energie Dag - ​ zetten de ​ Vlaamse rioolbeheerders riothermie in de markt als volwaardige duurzame warmtebron. Ze engageren zich om tegen januari 2025 alle rioolstrengen die geschikt zijn voor warmte-afname te bundelen op www.aquamarkt.be. ​ Zo wordt deze energiebron veel toegankelijker voor bouwpromotoren en publieke instanties. Dankzij deze samenwerking komen naar schatting zo’n 400 projecten in aanmerking voor deze hernieuwbare warmtebron. Dat betekent meteen ook een jaarlijks vermindering in CO2 -uitstoot van 40.000 ton.

Door de Vlaamse uitstap uit fossiele brandstoffen is de markt op zoek naar duurzame en rendabele alternatieven voor stookolie en aardgas. Warmte onttrekken aan rioolwater is in veel gevallen een uitstekend alternatief. Waar het wel of niet kon was de voorbije jaren niet duidelijk, zowel voor de markt als voor de rioolbeheerders zelf. “Volgens berekeningen van Aquafin stroomt er door de riolen in Vlaanderen zeker genoeg warmte om tot 400 grote gebouwen, zoals zwembaden of woonblokken, te verduurzamen qua warmtevoorziening. Een gemiddeld bouwproject met verwarming op riothermie levert een CO2-besparing op van 100 ton/jaar”, weet Marjolein Weemaes, directeur Business Development en Innovatie bij Aquafin.

AquaMarkt bundelt alle warmte op één platform

“Aquafin en sectororganisatie VLARIO zijn de trekkers achter een helder afsprakenkader dat ervoor zorgt dat riothermie nu echt uit de startblokken kan schieten”, duidt Wendy Francken, directeur van VLARIO. “Het warmteaanbod wordt op basis van objectieve criteria uiteindelijk toegekend aan het project dat de grootste positieve en duurzame impact kan realiseren.”

Vlaams Minister van Omgeving en Landbouw Jo Brouns ondersteunt dit initiatief van de rioolbeheerders voor de ontwikkeling van groene energie. “Riothermie toont ons dat de oplossingen voor onze toekomstige energiebehoeften vaak letterlijk onder onze voeten liggen. Door warmte uit rioolwater te benutten, kunnen we op een duurzame en rendabele manier grote gebouwen verwarmen en onze CO2-uitstoot fors verminderen. Met dit innovatieve initiatief zetten we een belangrijke stap naar een groener, onafhankelijker Vlaams energielandschap. Samen bouwen we verder aan een toekomst waarin hernieuwbare energiebronnen zoals riothermie een fundamentele rol spelen.”

“Wie grote bouw- of renovatieplannen heeft zal vanaf januari op Aquamarkt.be op een volledig uitgebouwde potentieelkaart meteen kunnen zien of riothermie een mogelijkheid is voor hun project”, licht Carl Heyrman toe, algemeen directeur van Aquaflanders. “Alle Vlaamse rioolbeheerders maakten onderling afspraken over de locaties die aan de huidige kaart toegevoegd worden, zodat nieuwe projecten elkaar niet onderling gaan beconcurreren. Je kan de warmte per buis namelijk maar één keer onttrekken.” Het initiatief wordt ook volop gesteund door VVSG: “Kwaliteitsvolle data over het potentieel van alle mogelijke duurzame warmtebronnen zijn van essentieel belang voor steden en gemeenten om hun lokaal warmteplan te kunnen realiseren. Voor riothermie stelt Aquafin vandaag al heel wat nuttige informatie ter beschikking, maar ook de gemeentelijke rioleringsstelsels bevatten mogelijk interessante kansen. De beslissing om ook deze data te ontsluiten, juichen we dan ook toe", stelt Wim Dries, voorzitter van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG).

Duurzaam én rendabel

Door de permanente toevoer van afvalwater is riothermie een betrouwbare warmtebron, die door het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) wordt erkend als hernieuwbare energiebron. Dat betekent dat bouwprojecten die deze techniek integreren op een subsidie kunnen rekenen die oploopt tot 65%. “De investeringskost van riothermie kan je vergelijken met die van geothermie”, legt Marjolein Weemaes uit. “Beide technieken hebben als grote voordeel dat de energie om gebouwen te koelen of verwarmen altijd voor handen is, ook als het in de zomer buiten erg warm is of erg koud in de winter. Het installatieproces van geothermie is wel een stuk ingrijpender. De uitrol van riothermie vraagt geen plaats op de werf en ook geen extra tijd in de werfplanning, omdat de warmtewisselaar letterlijk in de riolering ligt. Het is daarom een interessante techniek voor stedelijke omgevingen.”