Minister Brouns trekt honderden arbeidskaarten in bij Antwerp Container Transport International en Borealis

Begin juli heeft de Vlaamse Regering samen met de sociale partners een Werkgelegenheidsakkoord afgesloten om de nijpende krapte op de arbeidsmarkt aan te pakken. Vlaanderen zet alle zeilen bij om het aantal openstaande vacatures terug te dringen. Dankzij economische migratie, wat het sluitstuk is van dit Werkgelegenheidsakkoord, kunnen ook niet-Europese werkkrachten aangetrokken worden om vacatures in te vullen. Het is wel zo dat de regels moeten worden nageleefd bij de tewerkstelling van buitenlandse werknemers. Minister van Werk Jo Brouns hanteert een beleid van nultolerantie wanneer het gaat om de naleving van de arbeidswetgeving en  migratie- en socialezekerheidswetgeving. Wegens vastgestelde onregelmatigheden bij zowel Antwerp Container Transport International (ACT) als bij een aantal onderaannemers van Borealis, heeft de minister beslist om er respectievelijk 161 en 317 arbeidskaarten in te trekken.

Buitenlandse arbeidskrachten die als werknemer in Vlaanderen willen werken, hebben een arbeidskaart nodig. Het is de werkgever die de arbeidskaart aanvraagt bij de dienst Economische Migratie van het Vlaamse gewest. Het gewest onderzoekt onder meer of voor de tewerkstelling voldoende loon betaald wordt, en of er geen beschikbare arbeidskrachten aanwezig zijn op onze arbeidsmarkt. Indien aan alle voorwaarden voldaan is, wordt de aanvraag overgemaakt aan de Dienst Vreemdelingenzaken. Wanneer ook daar groen licht volgt, wordt de arbeidskaart  uitgereikt. Deze laat de buitenlandse werknemer toe om in België te verblijven en er te werken voor de werkgever die de toelating aanvroeg.

ACT

De Vlaamse Sociale Inspectie ziet toe op het naleven van de arbeids(migratie)regelgeving op het moment dat de arbeidskaart uitgereikt is en de werknemer van buiten de Europese Unie aan de slag is in Vlaanderen. Gezien de opsplitsing van bevoegdheden in ons land (regels inzake arbeidsrecht en sociale zekerheid zijn federale bevoegdheid, regels inzake economische migratie zijn regionale bevoegdheid) gebeuren veel inspecties in samenwerking met de federale inspectiediensten.

In het geval van ACT stelden de federale en regionale inspectiediensten verschillende zware inbreuken vast bij het Antwerpse transportbedrijf. Deze inbreuken hebben betrekking op onder andere illegale tewerkstelling, de sociale zekerheidsregelgeving en het niet respecteren van de loonwetgeving. Gelet op deze ernstige inbreuken trok Vlaams minister van Werk Jo Brouns alle 161 lopende arbeidskaarten voor werkgever ACT in. Dit is de zwaarste sanctie. Hierbij werd rekening gehouden met het misbruik dat de werkgever maakte van de kwetsbare positie van de buitenlandse werknemers en met de schade die de werkgever toegebracht heeft aan de concurrentiepositie van legitiem handelende transportondernemingen in Vlaanderen. Het openbaar ministerie beslist verder over strafrechtelijke vervolging van  deze inbreuken.

Bij de intrekking van de arbeidskaart moet de tewerkstelling van deze 161 werknemers onmiddellijk stopgezet worden. De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) werd ingeschakeld om de gedupeerde werknemers opnieuw aan het werk te helpen. 56 werknemers zijn intussen aan de slag bij een nieuwe werkgever.

Borealis

Naar aanleiding van het onderzoek naar mensenhandel op de bouwwerf van Borealis in de Waaslandhaven werd de samenwerking met onderaannemers IREM en Anki Technology door het bedrijf stopgezet. Vlaams minister van Werk Jo Brouns heeft een inspectieonderzoek bevolen naar alle 317 uitgereikte arbeidskaarten die in omloop zijn bij de betrokken onderaannemers op de Borealiswerf in Kallo. 196 arbeidskaarten werden aan onderaannemer IREM uitgereikt, voornamelijk voor de tewerkstelling van Oekraïense werknemers, en 121 arbeidskaarten werden aan onderaannemer ANKI Technology uitgereikt voor de tewerkstelling van Turkse werknemers. De meerderheid van deze werknemers werd tewerkgesteld in een knelpuntberoep, zoals pijpfitters en lassers. De Vlaamse Sociale Inspectie stelde samen met de federale inspectiediensten onder meer inbreuken vast in de loonstaten en bij het melden van de prestaties van de werknemers bij de RSZ. 

Op basis van de inbreuken en de daaruit volgende stopzetting van de tewerkstelling van betrokken werknemers op de Borealissite, besliste Vlaams minister van Werk Jo Brouns om alle arbeidskaarten  bij deze onderaannemers in te trekken. Vlaanderen laat evenwel deze mensen niet aan hun lot over.

VDAB organiseerde op 25 augustus een jobdag, onder meer voor de werknemers die slachtoffer waren van de wanpraktijken bij Borealis. Alle 101 kandidaten mogen op zoek gaan naar een nieuwe job, en daar helpt VDAB hen bij. Er werden 7 bedrijven uitgenodigd die allemaal op zoek zijn naar de profielen van deze kandidaten Op het einde van de dag zat elke kandidaat in één of meerdere sollicitatieprocedures. Bij sommige bedrijven volgt een technische proef waarmee ze hun competenties kunnen aantonen. Een zevental kandidaten kreeg meteen een contract voorgeschoteld. Op 15 september organiseert VDAB een nieuwe jobdag.

Minister van Werk Jo Brouns: “Ik ben er mij van bewust dat deze beslissingen vergaande gevolgen hebben voor de werkgevers, maar ik hanteer een zero tolerance beleid wanneer het arbeidsmigratie en de tewerkstelling van buitenlandse werknemers betreft. De inbreuken die de inspectiediensten bij ACT en Borealis vastgesteld heeft, zijn zeer ernstig. De spelregels moeten door iedereen gerespecteerd worden. De werknemers zijn op de hoogte gebracht van hun rechten en hebben conform de regelgeving 3 maanden de tijd om een nieuwe werkgever te vonden. Ik heb de VDAB ingeschakeld om deze werknemers, die uiteindelijk slachtoffer zijn van wanpraktijken van de werkgever, bij te staan. Zij zullen actief geheroriënteerd worden op onze arbeidsmarkt. Ook de profielen die bij Borealis tewerkgesteld waren, zijn knelpuntberoepen en dus gegeerd op onze arbeidsmarkt. Een kwaliteitsvolle toeleiding van deze werknemers moet uiteindelijk naar een waardige werkgever.”

 Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole: De Moor: ‘We kunnen absoluut niet aanvaarden dat er malafide werkgevers misbruik maken van buitenlandse werknemers. Wie hier komt werken, doet aan binnen de sociale regels die er bestaan in ons land. De Dienst Vreemdelingenzaken heeft op korte tijd deze intrekkingen van de arbeidskaarten verwerkt. Dit heeft immers gevolgen voor verblijf en mensen moeten zo snel als mogelijk duidelijkheid hebben of ze al dan niet nog aan de slag kunnen in ons land. Door een heel goede samenwerking met minister Brouns en VDAB kunnen heel wat werknemers elders aan de slag.’

Wim Adriaens, gedelegeerd bestuurder VDAB: “Door snel te schakelen konden we deze mensen helpen en snel in contact brengen met werkgevers die openstaan voor diverse profielen én die bereid zijn om in mensen te investeren. Dit zorgde meteen voor een aantal goede matches. Zo hielpen we mensen uit een uitzichtloze situatie en konden we tegelijk een aantal knelpuntvacatures invullen. Dit is voor VDAB wat we graag doen en waar we goed in zijn."