Vlaamse ondernemingen investeren significant in Onderzoek en Ontwikkeling

Ondertussen zijn de resultaten van de Innovatievragenlijst (Community Innovation Survey) voor Vlaanderen beschikbaar. De resultaten tonen aan dat de totale innovatiegraad, die (al dan niet voltooide) product- en/of procesinnovaties omvat, 75% bedraagt in de Vlaamse bedrijfswereld voor de periode 2018-2020.

Vlaams minister van Innovatie Jo Brouns: ‘Vlaanderen is een echte kennisgedreven economie en samenleving. Innovatie is niet alleen een krachtig instrument om de crisis te overwinnen, maar ook om maatschappelijke uitdagingen – in het bijzonder op het vlak van milieu, energie en klimaat – aan te pakken.’

Deze vragenlijst gaat na in welke mate Vlaamse ondernemingen investeren in innovatie. Er werd een gestratificeerde steekproef getrokken van 5.267 ondernemingen met 10 of meer werknemers in de meeste industrie- en dienstensectoren, waarvan er 3.554 de vragenlijst beantwoordden. De vragenlijst haalde daarmee een responsgraad van 67%. De antwoorden werden geëxtrapoleerd naar de totale doelpopulatie op basis van weging.

De resultaten tonen aan dat de totale innovatiegraad, die (al dan niet voltooide) product- en/of procesinnovaties omvat, 75% bedraagt in de Vlaamse bedrijfswereld voor de periode 2018-2020. Dit percentage ligt in lijn met de opgetekende stijging in de periode 2012-2018. Meer concreet rapporteert 69% van de ondernemingen procesinnovaties en 37% productinnovaties. 35% van de ondernemingen geeft aan eind 2020 nog lopende innovatieactiviteiten te hebben, terwijl 13% afgebroken innovatieactiviteiten rapporteert. 9% van de ondernemingen gaf aan eind 2020 voltooide maar nog niet geïmplementeerde innovatieactiviteiten te hebben.

De totale innovatiegraad is het hoogst voor grote ondernemingen (93%), maar blijft ook hoog voor KMOs: de totale innovatiegraad bedraagt 85% voor middelgrote ondernemingen, en 71% voor kleine ondernemingen. Dat zijn op alle niveaus sterke resultaten.

De totale innovatiegraad is het hoogst in de Chemie/ Farmaceutische industrie, waar 93% van de ondernemingen al dan niet voltooide product- en/of bedrijfsprocesinnovatie-activiteiten rapporteren. Ook in de sector Informatiediensten/ Film, audio, radio en TV ligt de innovatiegraad bij 90%. De innovatiegraad is ietsje lager maar nog steeds significant hoog in de sectoren Groothandel (70%) en Transport/ Financiële diensten/ Uitgeverijen/ Reclame en marktonderzoek.

Van de Vlaamse ondernemingen die aan product- en/of procesinnovatie doen, ontving in de periode 2018-2020 19% financiële steun van de nationale overheid en 17% van de regionale overheid. Samenwerking blijkt en blijft belangrijk: 17% van de Vlaamse ondernemingen werkte samen voor onderzoek- en ontwikkelingsactiviteiten, en 20% voor innovatieactiviteiten. Hierbij worden andere ondernemingen binnen de groep, consultants, commerciële laboratoria en onderzoeksinstellingen, en leveranciers genoemd als belangrijkste partners.

De vragenlijst besteedde ook speciale aandacht aan de impact van de COVID-19 crisis op innovatie. 35% van de Vlaamse ondernemingen geeft aan dat de COVID-19 crisis in 2020 een impact had op productinnovatie, en 37% rapporteert een impact op procesinnovatie. 39% van de Vlaamse ondernemingen rapporteert een impact van de COVID-19 crisis in 2020 op innovatieactiviteiten. Deze gerapporteerde impacts zijn voor meer ondernemingen negatief (uitgestelde, vertraagde, of stopgezette innovaties en innovatieactiviteiten) dan positief (introductie van voorheen niet geplande innovaties of innovatieactiviteiten). 10% van de Vlaamse ondernemingen rapporteert een daling van de innovatieuitgaven in 2020 door de COVID-19 crisis, en 9% rapporteert een stijging. 78% van de ondernemingen geeft aan tijdelijke of permanente maatregelen genomen te hebben als reactie op die COVID-19 crisis. De meest voorkomende maatregelen zijn toegenomen interne digitalisering en een vermindering van de kosten voor productie of dienstverlening.

Vlaamse ondernemingen investeren significant in onderzoek en ontwikkeling: de 3% light nota, gepubliceerd op 30 juni 2022, rapporteert dat Vlaamse ondernemingen in 2020 6.815 miljoen euro in onderzoek en ontwikkeling geïnvesteerd hebben (lopende prijzen). Wanneer ook publieke investeringen in onderzoek en ontwikkeling in rekening worden gebracht, investeerde het Vlaams Gewest in 2020 9.588 miljoen Euro in onderzoek en ontwikkeling, of 3,60% van het Vlaamse BBPR. Daarmee staat Vlaanderen aan de top van de EU-27.